Ikona dostępności
Przycisk zamknięcia
Wyszukaj
Przycisk zamknięcia

Patron

Dnia 19 lutego 1473 roku przy ulicy Św. Anny w Toruniu (obecnie Kopernika) przyszedł na świat Mikołaj Kopernik, syn Mikołaja, kupca z Krakowa oraz matki torunianki - Barbary z domu Watzenrode. W szkole parafialnej, w pobliżu kościoła p.w. św. Jana, Kopernik uczył się łaciny, rachunków i śpiewu. Kopernik posiadał rodzeństwo: starszego brata Andrzeja oraz dwie siostry Barbarę i Katarzynę. Krótko przed śmiercią ojca w 1483 roku rodzina Koperników przeniosła się do kamienicy przy Rynku Staromiejskim.

W 18 roku życia za sprawą wuja Łukasza Watzenrode Mikołaj Kopernik udał się na studia uniwersyteckie do Krakowa. W latach 1491-1495 pobierał nauki w dziedzinie geometrii, trygonometrii, matematyki oraz astronomii. Następne lata to kolejne studia we Włoszech w Bolonii na wydziale prawa kanonicznego (1496-1500), a następnie w Padwie (1501-1503), gdzie studiuje medycynę. W roku 1503 Kopernik obronił doktorat z prawa kanonicznego. Po okresie nauki wraca Kopernik na Warmię, aby służyć kapitule, która umożliwiła mu ukończenie studiów. Na Warmii Mikołaj prowadził szeroko zakrojoną działalność publiczną. Brał udział w zjazdach stanów pruskich u boku swego wuja Łukasza Watzenrode, biskupa warmińskiego. Opracowuje rozprawę o sposobie bicia monet, w której jako pierwszy wśród ekonomistów udowadnia, że dobra moneta wypierana jest z obiegu przez gorszą. Był też współautorem pierwszych map Warmii, Prus Królewskich, Zalewu Wiślanego i Królestwa Polskiego. Tłumaczył dzieła greckie na łacinę, otrzymał też zaproszenie władz kościelnych w Rzymie do współpracy przy projekcie reformy kalendarza. Najwięcej jednak czasu poświęcił obserwacji gwiazd.

W roku 1516 Mikołaj Kopernik zostaje mianowany administratorem dóbr wspólnych kapituły. W styczniu 1521 do murów Olsztyna zbliżają się Krzyżacy. Kopernik jako administrator przygotowuje miasto i zamek olsztyński do obrony. Dzięki wzorowemu przygotowaniu atak krzyżacki został odparty i miasto nie zostało zdobyte. Była to wielka zasługa Kopernika. Jeszcze w tym samym, 1521 roku Kopernik został powołany na stanowisko komisarza Warmii. W roku 1523 został wybrany generalnym administratorem diecezji warmińskiej. W tym czasie wrócił do Fromborka i tam pozostał już do śmierci. We Fromborku zajmował się sprawami administracyjnymi, leczeniem chorych oraz dalszymi pracami nad nowym układem słonecznym.

Kiedy w roku 1537 umiera biskup Ferber, kapituła warmińska wśród czterech kandydatów na to stanowisko wysunęła kandydaturę Kopernika. Jednakże król, do którego należała decyzja w tej sprawie wybrał na biskupa warmińskiego Jana Dantyszka. Przebywając nadal we Fromborku zajmuje się astronomią. Przy obserwacji planet posługuje się głównie trzema instrumentami: kwadrantem słonecznym służącym do obliczania szerokości geograficznej miejsca obserwacji, sferą armilarną (astrolabium) - do wyznaczania kątów współrzędnych planety oraz triquetrum (narzędzie paralaktyczne) do obserwacji księżyca. Swą nową teorię podaje w zarysie w tzw. "Komentarzyku", który w odręcznych odpisach krąży po całej Europie. Pracę nad dziełem "De revolutionibus" rozpoczął Kopernik około 1515 roku i właściwie do końca życia ciągle wnosił do niej poprawki. W maju 1539 przybył do Fromborka młody uczony niemiecki Jerzy Joachim von Lauchen zwany Retykiem, który znacznie przyczynił się do wydania drukiem dzieła Mikołaja Kopernika. W roku 1540 Retyk wydał rozprawę pt. "Narratio prima" czyli "Opowiadanie pierwsze", w którym obwieszcza światu odkrycie Kopernika. Po długich namowach przekonuje astronoma do wydania drukiem dzieła "O obrotach". W roku 1541 Retyk wiezie dzieło Kopernika do Norymbergii. Ukazuje się ono drukiem w 1543 roku w drukarni Jana Petreiusa pod tytułem "De revolutionibus orbium coelestium libri VI", a dedykowane jest papieżowi Pawłowi III. Dzieło składało się z sześciu ksiąg i 203 kart, a pierwszy nakład wynosił około tysiąca egzemplarzy.

Tymczasem Kopernik ciężko zachorował i dnia 24 maja 1543 roku zamknął oczy na zawsze. Został pochowany w podziemiach katedry fromborskiej, w pobliżu ołtarza należącego do jego kanonii.

Podpis M. Kopernika

Kalendarium

Data Wydarzenie
19.II.1473 W Toruniu urodził się Mikołaj Kopernik
1483 Umiera ojciec Mikołaja Kopernika
1489 Łukasz Watzenrode, wuj i opiekun Mikołaja Kopernika, zostaje obrany biskupem warmińskim
1491 Mikołaj Kopernik kończy naukę w szkole przy kościele Św. Jana w Toruniu.
1491-1495 Studiuje na Uniwersytecie Krakowskim
1496 Rozpoczyna studia prawnicze w Bolonii
1497 Zostaje przyjęty do kapituły warmińskiej i za pośrednictwem pełnomocników obejmuje kanonikat fromborski. Zostaje wpisany do albumu korporacji studenckiej.
1500 Odbywa praktykę prawniczą w kancelarii papieskiej w Rzymie. Wygłasza publiczny wykład z zakresu matematyki.
1501 Kończy czwarty rok studiów, upływa mu zarazem statutowy okres trzech lat studiów od chwili przyjęcia do kapituły, co zobowiązuje go do osobistego stawienia się we Fromborku w celu ewentualnego przedłużenia nauki o dalsze dwa lata. Staje przed kapitułą i uzyskuje jej zgodę na dokończenie studiów. Rozpoczyna studia medyczne w Padwie i kontynuuje prawnicze.
1503 Za pośrednictwem pełnomocników obejmuje drugi kanonikat - scholastykę kościoła Św. Krzyża we Wrocławiu. Uzyskuje dyplom doktora prawa kanonicznego w Ferrarze. Kończy drugi i zarazem ostatni rok studiów medycznych w Padwie, uzyskując prawo wykonywania praktyk lekarskich.
1504-1507 Uczestniczy wraz z wujem, biskupem warmińskim w zjazdach stanów Prus Królewskich w Malborku, Elblągu i Toruniu.
1507 Z nominacji kapituły fromborskiej zostaje osobistym lekarzem biskupa. Opracowuje Komentarzyk o teoriach ruchu ciał niebieskich, pierwszy zarys teorii heliocentrycznej i rozpowszechnia go po świecie w licznych odpisach.
1509-1510 Opuszcza dwór biskupa warmińskiego w Lidzbarku i przenosi się do kapituły we Fromborku
1510-1512 Sporządza mapę Warmii i zachodnich granic Prus Królewskich, przeznaczoną na zjazd rady królewskiej w Poznaniu. Pełni urzędy kanclerza i wizytatora kapituły. W 1511 r. pełni urząd przełożonego kasy aprowizacyjnej.
1512 Wraz z kapitułą fromborską składa przysięgę wierności królowi Polski Zygmuntowi I.
1512-1513 Pełni urząd kanclerza kapituły.
1513 Na apel soboru laterańskiego opracowuje i wysyła do Rzymu własny projekt reformy kalendarza.
1514-1516 Kapituła fromborska zwalnia Mikołaja Kopernika od pełnienia urzędów. Mikołaj Kopernik nabywa dom w miejscu dogodnym do obserwacji astronomicznych i na jego zapleczu buduje płytę obserwacyjną, sporządza instrumenty astronomiczne.
1516-1519 Pełni urząd administratora dóbr kapituły z siedzibą w Olsztynie.
1517 Dokonuje 29 wyjazdów lokacyjnych na wieś zasiedlając puste łany w dobrach kapituły.
1518 Dokonuje 16 wyjazdów lokacyjnych na wieś. Po kilkuletniej przerwie powraca do obserwacji planet.
1519 Sporządza mapę zachodniej części Zalewu Wiślanego. Opracowuje pierwszą redakcję traktatu o monecie i przedkłada ją stanom pruskim. Dokonuje 18 wyjazdów lokacyjnych na wieś. Składa urząd administratora i obejmuje urząd kanclerza kapituły we Fromborku.
1519-1520 Wybucha wojna polsko-krzyżacka.
1520 Mikołaj Kopernik bierze udział w poselstwie do wielkiego mistrza krzyżackiego w sprawie zwrotu zagarniętego przez Krzyżaków Braniewa. Ponownie zostaje administratorem dóbr kapituły. Organizuje obronę Olsztyna.
1521 Krzyżacy bezskutecznie szturmują mury miejskie Olsztyna. Mikołaj Kopernik zostaje obrany Komisarzem Warmii w celu rewindykacji zagrabionych przez Zakon posiadłości warmińskich; zwalnia urząd administratora. Przenosi się do Fromborka i otrzymuje urząd wizytatora.
1522 Na zjeździe stanów Prus Królewskich w Grudziądzu wygłasza traktat o monetach.
1523 Pełni urząd generalnego administratora biskupstwa.
1523-1524 Pełni urząd posła i kanclerza kapituły.
1524 W liście naukowym do Bernarda Wapowskiego polemizuje z wywodami astronoma norymberskiego Jana Wernera, zawartymi w traktacie O ruchu ósmej sfery.
1524-1525 Pełni urząd kanclerza kapituły.
1525-1526 Pełni urząd posła kapituły.
1526 Współpracuje z Bernardem Wapowskim w opracowaniu mapy Królestwa Polskiego i Litwy.
1528 Opracowuje ostateczną wersję traktatu o monecie.
1528-1529 Pełni urząd kanclerza kapituły.
1530-1532 Pełni urząd opiekuna stołu kapituły fromborskiej.
1531-1537 Pełni urząd wizytatora kapituły.
1537 Zostaje zatwierdzony przez króla jako jeden z czterech kandydatów na biskupa warmińskiego.
1537-1538 Zostaje obrany urzędnikiem do spraw nadzoru nad uzbrojeniem warowni fromborskiej oraz urzędnikiem do spraw nadzoru nad egzekucją testamentów.
1538 Rezygnuje ze swego kanonikatu w kościele Św. Krzyża we Wrocławiu. Pełni urząd posła kapituły.
1538-1539 Biskup Jan Dantyszek posądza Mikołaja Kopernika o konkubinat, nakazuje mu zwolnić gospodynię i przygotowuje proces kanoniczny.
1539 Do Mikołaja Kopernika przybywa, aby poznać jego naukę, Jerzy Joachim von Lauchen zwany Retykiem, profesor matematyki z Wittenbergi.
1540 Pełni urząd przełożonego kasy budowlanej kapituły.
1541 Oddaje do druku rękopis De Revolutionibus.
1542 W Wittenberdze wychodzi drukiem książka Mikołaja Kopernika o bokach i kątach trójkątów: De lateribus et angelis triangulorum...
1543 W Norymberdze wychodzi drukiem De Revolutionibus.
21.V.1543 Mikołaj Kopernik umiera we Fromborku.

Ciekawe artykuły

Rekonstrukcja twarzy Mikołaja Kopernika

Biblioteka
Internat
Działalność SU
Pedagog szkolny
Matura 2024
Latina exercenda
Przydatne linki

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies.

Zamknij